Amerika Birleşik Devletleri, girişimciler ve yatırımcılar için sunduğu fırsatlar ve yüksek yaşam standartlarıyla dünyanın en çok tercih edilen ülkelerinden biridir. Yatırım yaparak ABD’ye gitmek hem iş dünyasında büyüme hem de aile bireyleri için güvenli bir gelecek kurma şansı sunar.
Amerika’ya Yatırımcı Olarak Gitmenin 7 Etkili Yolu
ABD'ye yatırımcı olarak gitmenin farklı yöntemleri bulunmaktadır ve her biri farklı hedeflere ve sermaye türlerine hitap etmektedir. Yatırım yoluyla Amerika'da yaşama ve iş kurma imkânı sunan en etkili yedi yol aşağıda detaylarıyla ele alınmıştır.
1) E-2 Yatırımcı Vizesi
Amerika ile ticaret anlaşması olan ülkelerin vatandaşlarına, ABD’de aktif ve kâr amacı güden bir işletmeye yatırım yaparak yaşama ve iş kurma hakkı tanır. Türkiye de ilgili anlaşmaya taraf olduğu için Türk vatandaşları vizeye başvurabilir. E-2, göçmen olmayan bir vize olup Green Card sağlamaz ama süresiz uzatılabilir. En çok tercih edilen sektörler arasında restoran, danışmanlık ve e-ticaret yer alır. Fon ayıranın işletmeyi fiilen yönetmesi beklenir.
Başvuru Şartları ve Gereklilikleri:
- Uyruk Şartı: Başvuru sahibinin, ABD ile E-2 vize anlaşması olan bir ülkenin vatandaşı olması gerekir.
- Yatırım Koşulları: Sermaye koyma, aktif ve kâr amacı güden bir işletmeye yapılmalıdır (örneğin bir kafe, butik otel, danışmanlık şirketi vb.) ve genellikle 100.000 USD ve üzeri tercih edilir. Sermayenin tamamı riske açık olmalıdır.
- İşletme Özellikleri: Kurulacak işletme “marginal” olmamalıdır. Kurulacak işletme sadece sermaye koyanın geçimini sağlamamalı; ABD ekonomisine katkı sunmalı ve istihdam yaratmalıdır. İşletmenin aktif, gerçek ve işleyen bir yapıda olması gerekir. Yalnızca plan aşamasındaki projeler ve home-office ya da pasif gelir odaklı işler uygun görülmez.
- Yatırımcının Rolü: Başvuru sahibinin işletmenin en az %50'sine sahip olması veya kontrol yetkisine sahip ortaklardan biri olması ve günlük yönetimde aktif rol üstlenmesi gerekir.
- Belgeler ve Evraklar: 5 yıllık projeksiyonları içeren ayrıntılı iş planı, kaynak aktarma transferlerine dair dekontlar, fatura ve sözleşmeler, şirket kuruluş belgeleri, lisanslar, ruhsatlar, vergi beyannameleri, pasaport ve aile üyelerine ait belgeler sunulmalıdır.
- Aile Üyeleri: Sermaye koyanın eşi çalışma izni (EAD) alabilir, 21 yaş altı çocuklar devlet okullarında eğitim görebilir; çocukların çalışma hakkı bulunmaz.
- Vizenin Süresi ve Yenilenmesi: İlk aşamada 2 yıl verilir; şirket faaliyeti sürdükçe sınırsız şekilde uzatılabilir. Yenileme işlemi ABD içinden statü değişikliğiyle veya konsolosluklardan vize alarak yapılabilir.
- Göçmenlik Dairesi Beklentileri (USCIS ve Konsolosluk): Fon ayırmanın yasal yollardan sağlanmış olması, iş planının gerçekçi ve sürdürülebilir olması ve başvuru sahibinin ABD’de geçici kalma niyetinin açıkça belirtilmesi beklenir.
2) EB-5 Göçmen Yatırımcı Vizesi
EB-5, ABD’de yeni bir ticari işletmeye belirli bir miktarda sermaye yatırımı yaparak ve en az 10 tam zamanlı kişiye istihdam sağlayarak daimî oturum (Green Card) hakkı kazandıran bir göçmen vize türüdür. 1990 yılından beri uygulamada olan program, doğrudan yatırım yapılarak ya da onaylı bir "Regional Center" aracılığıyla dolaylı fon bağlama yoluyla gerçekleştirilebilir. Başvuru başarılı olduğunda sermaye koyan, eşi ve 21 yaş altındaki bekar çocuklarıyla birlikte süresiz yaşama ve çalışma hakkı elde eder.
Başvuru Şartları ve Gereklilikleri
- Yatırım Tutarı: Standart miktar 1.050.000 USD, hedeflenen istihdam alanlarında (TEA - Targeted Employment Area) ise 800.000 USD'dir. Kaynak aktarma aktif bir ticari işletmeye yapılmalıdır.
- İstihdam Yaratma: En az 10 tam zamanlı ABD vatandaşı veya Green Card sahibi için iş yaratılması gerekir.
- Yatırımın Kaynağı: Sermayenin yasal yollardan elde edildiği belgelerle kanıtlanmalıdır (miras, maaş, şirket satışı vb.).
- Yatırım Türü: Doğrudan yatırım ile işletme kurma veya onaylı Regional Center aracılığıyla dolaylı yatırım seçenekleri bulunur. Regional Center yatırımlarında yönetim sorumluluğu daha azdır.
- İş Planı: Fon ayırmanın büyüme projeksiyonları ve istihdam yaratım detaylarını içeren profesyonel bir iş planı hazırlanmalıdır.
- Başvuru Süreci: Form I-526 ile başvuru yapılır. Onay sonrası 2 yıllık geçici Green Card verilir; ardından Form I-829 ile kalıcı Green Card başvurusu yapılır.
- Aile Üyeleri: Yatırımcının eşi ve 21 yaş altındaki çocukları da Green Card sahibi olur; ABD’de yaşama, çalışma ve eğitim haklarından yararlanır.
- Göçmenlik Dairesi Beklentileri: Bağlanan sermayenin aktif, gerçek ve sürdürülebilir olması; taahhüt edilen istihdamın yaratılması şarttır.
3) L-1 Uluslararası Şirket Transfer Vizesi
Bir şirketin yurt dışındaki çalışanını ABD'de kurulan bağlı şirketine yönetici, üst düzey yönetici veya uzman pozisyonunda transfer etmesine olanak tanıyan bir göçmen olmayan vize türüdür. Türkiye’de faaliyette bulunan bir şirketin sahibi veya yöneticisi, ABD'de yeni bir şube açarak L-1 vizesine başvurabilir. Uygun şartlar sağlandığında L-1 vizesi, sonrasında Green Card (EB-1C) başvurusuna da kapı açar.
Başvuru Şartları ve Gereklilikleri
- Şirketler Arası İlişki: Yurt dışındaki şirket ile ABD'deki şirket arasında ana şirket, şube, iştirak veya bağlı ortaklık ilişkisi bulunmalıdır.
- Çalışma Geçmişi: Başvuru sahibinin, başvurudan önceki 3 yıl içinde en az 1 yıl tam zamanlı olarak yönetici, müdür veya uzman pozisyonunda çalışmış olması gerekir.
- ABD Şirketinin Durumu: ABD’deki şirketin gerçek bir ofise sahip olması ve ticari faaliyette bulunması şarttır. Yeni kurulan şirketler için operasyonel plan sunulmalıdır.
- Pozisyon: L-1A vizesi, yönetici ve üst düzey yöneticiler içindir; L-1B vizesi ise uzmanlık bilgisi olan çalışanlara yöneliktir.
- Belgeler ve Evraklar: Şirket kuruluş evrakları, çalışan pozisyon tanımları, maaş bordroları, iş sözleşmeleri ve organizasyon şeması sunulmalıdır.
- Vize Süresi ve Uzatma: İlk başvuruda yeni ofis için 1 yıl, mevcut ofis için 3 yıl verilir. L-1A için maksimum 7 yıl, L-1B için 5 yıl kalış hakkı bulunur.
- Aile Üyeleri: L-1 sahibinin eşi ve 21 yaş altı çocukları L-2 vizesi alarak ABD’ye gelebilir. Eşler çalışma izni alabilir, çocuklar eğitim görebilir.
4) Franchise Yatırımı ile ABD’ye Gitme
Bir markanın isim hakkı ve iş modelini kullanarak kendi işletmenizi kurmanıza olanak sağlayan bir sistemdir. ABD’de bir franchise satın alarak, E-2 Yatırımcı Vizesi kapsamında yasal olarak giriş yapılabilir. Seçilen franchise'ın aktif, gelir üreten ve kayda değer fon ayırma gerektiren bir işletme olması gerekir. McDonald's, Subway ve Dunkin' gibi büyük zincirlerden küçük butik markalara kadar birçok seçenek mevcuttur.
Başvuru Şartları ve Gereklilikleri
- Uyruk: ABD ile E-2 anlaşması olan bir ülkenin vatandaşı olmak gerekir (Türkiye uygundur).
- Franchise Seçimi: Faaliyet gösteren ve gelir sağlayan bir franchise tercih edilmelidir; kâğıt üzerindeki projeler kabul edilmez.
- Yatırım Tutarı: Genellikle 100.000 USD ve üzerinde yapılmalıdır. Sermaye, işletmenin tam işleyişini sağlamalıdır.
- İş Planı ve Belgeler: Franchise sözleşmesi, iş planı, finansal belgeler, şirket kayıtları ve gerekli ruhsatlar dosyaya eklenmelidir.
- Yönetim ve Aktif Rol: Sermayeci işletmeyi günlük olarak yönetmeli; sadece yatırım yapıp pasif kalmamalıdır.
- İstihdam Yaratımı: İşletme, ABD vatandaşları veya Green Card sahipleri için istihdam yaratacak kapasitede olmalıdır.
- Vize Süreci ve Yenileme: E-2 vizesi ilk etapta 2 yıl verilir ve işletme aktif kaldıkça süresiz uzatılabilir.
- Aile Üyeleri: Eşler çalışma izni alabilir; çocuklar ücretsiz devlet okullarında eğitim görebilir.
5) Start-Up Vizesi (IEP)
Resmi adıyla Uluslararası Girişimci Kuralı (IEP), yenilikçi iş fikirlerine sahip girişimcilerin ABD’de şirket kurarak geçici oturum hakkı kazanmasını sağlar. Teknoloji, yazılım, biyoteknoloji gibi hızlı büyüme potansiyeli taşıyan alanlarda fon ayırma veya devlet desteği almış girişimciler hedeflenir. IEP ile girişimciler 2,5 yıl ABD’de kalabilir; şartlar sağlandığında süre 2,5 yıl daha uzatılabilir. Süreç doğrudan Green Card sağlamasa da ilerleyen aşamalarda göçmen statüsüne geçiş fırsatı sunar.
Başvuru Şartları ve Gereklilikleri
- Şirket Kuruluşu: ABD'de kurulmuş ve büyüme potansiyeline sahip bir şirkette en az %10 hisse sahibi olunmalıdır.
- Yatırım veya Destek: Şirket, son 18 ayda ABD merkezli bir sermayeciden en az 250.000 USD fon almalı veya devlet fonu kazanmış olmalıdır.
- İnovasyon ve Büyüme Potansiyeli: Şirketin yenilikçi olması, ABD ekonomisine katkı sağlaması ve önemli ölçüde istihdam yaratabilecek potansiyele sahip olması beklenir.
- Başvuru Süreci: Form I-941 doldurulmalı; iş planı, yatırım belgeleri ve finansal projeksiyonlar sunulmalıdır.
- Geçici Oturum Süresi: İlk aşamada 2,5 yıl; ardından şartlar sağlanırsa 2,5 yıl daha uzatma imkânı.
- Aile Üyeleri: Girişimcinin eşi ve 21 yaş altı çocukları ABD'ye gelebilir. Eşler, çalışma izni (EAD) başvurusu da yapabilir.
- Green Card İmkânı: Şirket büyüdükçe girişimci EB-2 NIW veya EB-1A gibi kategorilere geçiş yapabilir.
6) O-1 Olağanüstü Yetenek Vizesi
Bilim, sanat, iş dünyası, eğitim veya spor gibi alanlarda olağanüstü yetenek sergileyen kişilere ABD’de çalışma hakkı tanır. Doğrudan yatırımcı vizesi olmasa da O-1 sahipleri ABD’de kendi şirketlerini kurarak girişimcilik yapabilir. Böylece O-1 vizesiyle ABD’ye gidip işinizi yöneterek dolaylı yoldan sermaye koyan gibi faaliyet gösterebilirsiniz.
Başvuru Şartları ve Gereklilikleri
- Olağanüstü Yetenek Kanıtı: Ulusal veya uluslararası alanda tanınmış ödüller, yayınlar veya lider pozisyonlar gösterilmelidir.
- Şirket Kurulumu: O-1 aldıktan sonra danışmanlık, tasarım, yazılım, sanat prodüksiyonu gibi alanlarda faaliyet yürütecek bir şirket kurulabilir.
- Aktif Faaliyet ve Gelir: Şirketin aktif olması ve doğrudan gelir üretmesi gerekir; pasif gelir sağlayan yapılar uygun değildir.
- İşveren Sponsoru: Başlangıçta sponsor gerekir; kurulan şirket uygun şekilde yapılandırılırsa sponsorluğu üstlenebilir.
- Aile Üyeleri: Eşler çalışma izni alamaz, çocuklar ise O-3 vizesiyle eğitim hakkından yararlanabilir.
- Green Card İmkânı: Şirket büyüyüp başarı sağlandığında EB-1A veya EB-2 NIW kategorilerine geçiş yapılabilir.
7) EB-1C Uluslararası Yönetici Vizesi
Uluslararası şirket sahipleri veya üst düzey yöneticiler için tasarlanmış bir göçmen vizedir ve doğrudan Green Card sağlar. Türkiye’de bir şirkete sahip olan veya yöneticilik yapan kişiler, ABD’de bağlı bir şirket ya da şube kurarak ve aktif yatırım yaparak EB-1C başvurusuyla kalıcı oturum hakkı elde edebilir. Şirketin büyüklüğü, istihdam kapasitesi ve aktif ticari faaliyeti başvurunun onayında kritik öneme sahiptir.
Başvuru Şartları ve Gereklilikleri
- Şirketler Arası İlişki: Yurt dışındaki ana şirket ile ABD’deki şirket arasında doğrudan bağlılık (ana şirket-şube veya iştirak) bulunmalıdır.
- Yönetici Pozisyonu: Başvuru sahibinin, son 3 yıl içinde en az 1 yıl yurt dışı şirkette yönetici veya üst düzey yönetici olarak çalışmış olması gerekir.
- ABD Şirketi Durumu: ABD’deki şirketin en az 1 yıldır aktif ve gerçek ticari faaliyet yürütmesi zorunludur; sadece kâğıt üzerindeki şirketler kabul edilmez.
- Aktif Yatırım ve Faaliyet: ABD şirketinin yatırım almış olması, gerçek bir ofis kurması ve operasyon yürütmesi gerekir.
- İstihdam Şartı: Şirketin belirli sayıda tam zamanlı çalışanı bulunmalı; sayı işin ölçeğine göre değerlendirilir.
- Belgeler ve Evraklar: Şirketler arası ilişki belgeleri, organizasyon şeması, finansal kayıtlar, vergi evrakları ve faaliyet raporları sunulmalıdır.
- Başvuru Süreci: Form I-140 (Immigrant Petition for Alien Worker) doldurulur. Onay alındığında Green Card süreci başlatılır. Süreç doğrudan daimî oturum hakkı ile sonuçlanır.
- Aile Üyeleri: Başvuru sahibinin eşi ve 21 yaş altı bekar çocukları da Green Card alarak ABD’de süresiz yaşama ve çalışma hakkı kazanır.
Amerika'ya Yatırımcı Olarak Gitmenin Sağladığı Olanaklar
ABD, yatırımcılara sadece iş kurma fırsatı sunmakla kalmaz; aynı zamanda aileleriyle birlikte güvenli, istikrarlı ve yüksek yaşam standartlarına sahip bir ortamda yaşama imkânı da tanır. Yatırım yoluyla Amerika'ya gitmek, girişimcilere hem kişisel hem de profesyonel anlamda büyük avantajlar sağlar.
- Green Card alarak ABD’de süresiz yaşama ve çalışma hakkı elde edilir.
- Eş ve çocuklar ücretsiz devlet okullarında eğitim ve sağlık hizmetlerinden yararlanabilir.
- ABD’de şirket kurarak iş geliştirme ve marka oluşturma fırsatı bulunur.
- Güvenli şehirler ve modern altyapı ile yüksek yaşam standardına ulaşılır.
- Küresel iş ağlarına erişim sağlanarak uluslararası ticaret fırsatları yakalanır.
- Bazı eyaletlerde vergi indirimi ve yatırım teşviklerinden yararlanılabilir.
- Green Card sahibi yatırımcılar belirli süre sonra ABD vatandaşlığına başvurabilir.
Sonuç
Sonuç olarak, ABD'ye yatırımcı olarak yerleşmek isteyenler için en çok tercih edilen yöntemler arasında E-2 yatırımcı vizesi, EB-5 göçmen yatırımcı programı (800.000 USD yatırımla doğrudan Green Card), L-1 şirket transfer vizesi (Türkiye'deki şirketin ABD şubesine yönetici transferi) ve franchise satın alma (hazır iş modeliyle kolay başlangıç) bulunmaktadır. Belirtilen yöntemlerin her biri farklı yatırım tutarları, başvuru koşulları ve avantajlar sunar.
